2024 Nobel Ekonomi Ödülünü kazanan Daron Acemoğlu kimdir?

14 Ekim Pazartesi günü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Alfred Nobel Anısına 2024 Sveriges Riksbank Ekonomi Bilimleri Ödülü'nün “Kurumların nasıl oluştuğu ve refahı nasıl etkilediği konusundaki çalışmaları nedeniyle” Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson'a verilmesine karar verdi.

Bu yılki iktisat bilimleri ödülü sahipleri Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson, bir ülkenin refahı için toplumsal kurumların önemini gösterdiler. Hukukun üstünlüğü zayıf olan toplumlar ve nüfusu sömüren kurumlar, daha iyiye doğru büyüme veya değişim yaratmaz. Ödül sahiplerinin araştırması bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor.

Daron Acemoğlu kimdir?

• İktisatçı Daron Acemoğlu, 1967 yılında Ermeni bir anne-babanın çocuğu olarak İstanbul'da dünyaya geldi.

• Daron Acemoğlu’nun babası Kevork Acemoğlu, Türkiye’nin tanınmış ticaret hukuku uzmanlarından biriydi. Annesi İrma Acemoğlu ise Kadıköy Aramyan Uncuyan Okulu’nun eski müdürlerindendi. İrma Acemoğlu şair ve edebiyatçı kimliğiyle de tanınıyordu.

• Daron Acemoğlu, Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra 1989'da İngiltere'deki York Üniversitesi'nde ekonomi alanında lisans derecesi, 1990'da London School of Economics'te matematiksel ekonomi ve ekonometri alanında yüksek lisans derecesi ve 1992'de London School of Economics'te ekonomi alanında doktora derecesi aldı.

• Acemoğlu, 1993 yılından beri ABD'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) ekonomi profesörü olarak görev yapıyor.

• Acemoğlu ekonomi politik alanındaki çalışmalarıyla tanınıyor. Uzun zamandır birlikte çalıştığı Simon Johnson ve James A. Robinson ile birlikte yazdığı onlarca makale bulunuyor. Acemoğlu, Robinson ile birlikte Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri (2006) ve Ulusların Çöküşü (2012) kitaplarını yazdı. Ulusların Çöküşü (2012) kitabı temelde, yoksul bir toplumun zengin bir toplum haline gelmesi için, bir siyasal dönüşüm yaşaması gerektiği görüşünü savunuyor. İki iktisatçı bunun için sıradan yurttaşların, Fransa, Japonya, Botsvana, ABD örneklerinde olduğu gibi siyasal güce ulaşması gerektiğini savunuyordu.

• Daron Acemoğlu, geçmiş röportajlarında "demokrasi, siyasi kurumlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ve diktatörlük baskısı gibi" çalışma konularını "ergenlik çağında, özellikle yakın zamanda askeri darbe yaşamış bir ülkede büyürken" merak etmeye başladığını söylemişti.

• Acemoğlu günümüzün en çok atıf yapılan iktisatçılardan biri. Aldığı çok sayıda ödül arasında Amerikan Ekonomi Derneği'nin verdiği John Bates Clark Madalyası da var.

  
  

2017 yılında Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası’na layık görülen Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi oldu. Kendisini bilime katkıları için tebrik ederiz.